اقتصاد ایران آنلاین: «ديپلماسي نيويوركي» فارغ از اينكه براي سياسيون حائز اهميت بود براي اهالي اقتصاد هم بسيار مهم بود. چرا كه اين رفت‌وآمدها و مذاكرات بايد دستاوردهايي هم براي اقتصاد كشور و گشايش اقتصادي در پي داشته باشد. حالا همه اقتصاددانان و عموم مردم منتظر آثار اين مذاكرات مقدماتي در بخش‌هاي مختلف از جمله اقتصاد و تجارت خارجي كشور هستند.
البته تا اينجا بانك جهاني، ايران را از ليست كشورهاي بدحساب خارج كرده‌است چرا كه بدهي‌هاي معوق ايران كه به‌خاطر محدوديت‌ها و تحريم‌هاي بانكي بود، تسويه شده‌است. ليكن گشايش اصلي در عادي شدن تجارت خارجي ايران است چراكه از تابستان سال قبل در بخش‌هاي مختلف راه و دريا و معاملات كالاهاي مختلف مانند نفت و صنعت خودرو با مشكل مواجه شده بود. حال انتظار مي‌رود بخش اقتصادي دولت از فرصت به وجود آمده بهره برده و براي عادي‌سازي اقتصادي خارجي كشور تلاش لازم را صورت دهد. سوال اما اينجاست كه چگونه چنين عادي‌سازي امكان‌پذير است و اينكه علي‌الاصول اين مذاكرات چگونه مي‌تواند راه تازه‌اي در مقابل اقتصاد بگشايد؟
كشورهاي ثالث، ديگر ترسي از ارتباط با ايران ندارند
شايد مهم‌ترين گير و گره‌اي كه در مقابل ارتباط اقتصادي با ديگر كشورهاي اروپايي و آسيايي و همچنين مبادلات تجاري آنها با ايران وجود داشت تحريم‌ها بودند. در طول سال‌هاي گذشته گسترده‌تر شدن تحريم‌ها موجب شده بود كشورهاي ثالثي كه با ايران مبادلات تجاري و اقتصادي داشتند هم تحت تاثير تحريم قرار بگيرند. اين موضوع موجب شده بود كه ضرر و زياني براي آنها ايجاد شود كه زير سايه آن قيد مبادله تجاري با ايران زده شود. جدا از اينكه اين تحريم‌ها ظالمانه و نقض‌كننده آزادي كشورها در مبادله با يكديگر بود اما به هر حال تاثير خود را بر اقتصاد كشور به جاي گذاشته بود. حال گفته مي‌شود كه «ديپلماسي نيويوركي» و دستاوردهاي سفر رئيس‌جمهور به آمريكا و تلاش براي عادي‌سازي روابط اقتصادي موجب شده كه كشورهاي ثالث اروپايي و آسيايي ديگر ترسي از ارتباط با ايران به خود راه ندهند.
ايرج نديمي، عضو كميسيون اقتصادي مجلس و نماينده مردم لاهيجان در اين‌خصوص مي‌گويد: «مشكلي كه در مبادلات تجاري و اقتصادي ايران با ديگر كشورها وجود داشت تحريم شدن كشور ثالثي بود كه با ايران ارتباط داشت. اين كشورها از ترس ضرر و زيان اين تحريم‌ها ارتباط تجاري خود با ايران را قطع كرده بودند كه اين امر در صادرات و واردات مشكلاتي را به وجود آورده بود. نبايد فراموش كرد كه گشايش در امور سياسي قطع و يقين راهي هم براي اقتصاد باز خواهد كرد.» او اينطور ادامه داد: «راه عادي‌سازي روابط اقتصادي با ديگر كشورها اين است كه از فرصت به وجود آمده استفاده كرده و كشورهاي اروپايي و آسيايي را به بازارهاي كشور و ايجاد خط صادرات و واردات دعوت كنيم. زيرا آنها ديگر سدي مانند آمريكا را در مقابل خود احساس نمي‌كنند و تنش‌ها براي مبادلات اقتصادي به شدت كاهش پيدا كرده‌است.»
نديمي مي‌گويد «وقتي ما ايجاد رابطه مسالمت‌آميز را پذيرفته‌ايم يعني بايد منتظر باز شدن در بازارهاي كشورهاي خارجي به روي خود باشيم و اين كمترين انتظاري‌است كه از اين مذاكرات وجود دارد. قطعا زماني كه رابطه‌اي مسالمت‌آميز برقرار شود، رفت‌وآمدها شكل بگيرد و سفارت‌ها قوي‌تر شوند بازارها هم گشوده خواهد شد. به بيان بهتر آن كشورها به‌دنبال نيازمندي‌هاي اقتصادي خود در كشور مي‌گردند و ما هم نيازمندي‌هاي كالايي و مالي خود را در آن كشورها برآورده مي‌كنيم.» نماينده مردم لاهيجان يكي از راه‌هاي عادي‌سازي روابط اقتصادي با ديگر كشورها را قوي‌تر كردن ديپلماسي عمومي و ايجاد رفت و آمد عموم مردم كشورهاي اروپايي و آسيايي به ايران مي‌داند. او مي‌گويد زماني كه رفت‌وآمد برقرار شود كارآفرينان، صنعتگران، بازرگانان و تجار هم وارد ايران مي‌شوند و اين ارتباطات موجب رشد اقتصادي كشور و همچنين افزايش مبادلات تجاري و صادراتي مي‌شود. نديمي مي‌گويد: «زماني كه يك ديالوگ سياسي بين كشورهاي مختلف ايجاد مي‌شود به صورت طبيعي و خودانگيخته روابط اقتصادي هم در طول زمان شكل مي‌گيرند و مسئولان اقتصادي تيم دولت تنها بايد با تيزهوشي اين فرصت‌ها را رصد كرده و از آنها استفاده كنند.»
ديپلماسي، صادرات غيرنفتي را ارتقا مي‌دهد
از سوي ديگر يحيي آل‌اسحاق رئيس اتاق بازرگاني، صنايع و معادن و كشاورزي تهران مي‌گويد يك ديپلماسي قوي موجب رشد صادرات غيرنفتي و در پي آن رشد اقتصادي خواهد شد. او معتقد است كه ارتقا و توسعه صادرات غيرنفتي در بازارهاي جهاني نيازمند در پيش گرفتن ديپلماسي اقتصادي قوي از سوي دولت‌مردان است و بايد حوزه‌هاي حكومتي و حاكميتي زمينه‌هاي لازم را در اين بخش فراهم كنند.
يحيي آل‌اسحاق اينطور مي‌گويد: «سفارتخانه‌هاي ايران در ديگر كشورها و رايزنان بازرگاني، توسعه روابط اقتصادي و تجاري را بايد جزو اولويت‌هاي اصلي خود در ديپلماسي اقتصادي قرار دهند.»وي درخصوص عادي‌سازي روابط اقتصادي و همچنين مبادلات تجاري با ديگر كشورها مي‌گويد: «تركيب كالاهاي صادراتي نيز از اهميت بالايي برخوردار است و با وجود همه نقاط مثبت صادرات در سال‌هاي اخير بايد به سمت صادرات كالاي صنعتي حركت كرد، چرا كه نقش مهم و كليدي در رشد و توسعه اقتصادي كشور دارد.»رئيس اتاق بازرگاني، صنايع و معادن و كشاورزي تهران اولين پيشنهاد خود براي توسعه صادرات غيرنفتي را تنظيم مقررات عنوان كرد و گفت: پس از آن بايد وجهه همت خود را به سمت صادرات كالاي صنعتي معطوف كنيم.
او در گفت‌وگو با ايرنا اينطور ادامه داده‌است: «با اتخاذ تمهيدات لازم، براي حل مشكلات صادركنندگان مي‌توان جهت صادرات را مناسب‌تر شكل داد. در درجه نخست بايد بوروكراسي اداري كه روي قيمت تمام شده و افزايش هزينه صادرات تاثير مستقيم دارد را حذف كرد.»آل‌اسحاق گفت: «با توجه به بازارهاي خوبي كه در اطراف ايران قرار دارد و نياز كشورهاي اطراف به احداث تاسيسات زير بنايي و ساخت مسكن در اين زمينه مي‌توان حضوري قوي‌تر داشت. هم‌‌اكنون بيش از سه هزار شركت پيمانكاري ايراني در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار و در سطح استانداردهاي بين‌المللي در ديگر كشورها مشغول فعاليت هستند و در صورت حل مشكلات آنها بازارهاي بزرگ‌تري را از آن خود خواهيم كرد.»
رشد توليد داخلي، كليد اصلي مبادلات خارجي
نكته اينجاست كه در طول سال‌هاي گذشته توليد داخلي كه به آن تاكيد فراواني هم شده است از وضعيت خوبي برخوردار نبود. با وجود اين كارشناسان، رشد و ارتقاي توليد داخلي را اصلي‌ترين كليد عادي‌سازي روابط با ديگر كشورها مي‌دانند. مرتضي افقه، استاد دانشگاه و اقتصاددان در اين خصوص مي‌گويد: «زماني كه گشايش سياسي در ارتباط با ديگر كشورها به وجود مي‌‌آيد آن كشورها در بازارهاي كشور ما به‌دنبال كالاهاي مورد نياز خود مي‌گردند. بنابراين ما بايد از نظر توليد داخل به وضعيتي قابل قبول برسيم تا بازارهاي گسترده‌تري فراهم كنيم كه بتوانيم روابط را عادي‌تر كنيم.»
افقه اينطور ادامه مي‌دهد: «مذاكرات نيويورك و آثار اقتصادي كه از آن مشاهده مي‌كنيم فعلا رواني‌است و ناشي از لحن مثبت چندجانبه همه كشورهاست. از همين‌رو بايد تلاش كرد كه اين آثار رواني را به آثار اقتصادي طولاني مدت و باثبات تبديل كنيم.»او معتقد است كه آثار اصلي اين گشايش‌ها را اگر تداوم داشته باشد در طول دو سال آينده مشاهده خواهيم كرد.
افقه توضيح مي‌دهد: «از آنجا كه زيربناي رشد شاخص‌هاي اقتصادي سياست و ارتباطات سياسي با ديگر كشورهاست بنابراين ما بايد از اين فرصت استفاده كرده و به عادي‌سازي روابط اقتصادي بپردازيم و نشان دهيم كه تحريم‌ها به ضرر كشورهاي ثالث هم هست.»او مي‌گويد: «اين هدف نياز به يك مذاكره و گفت‌وگوي سياسي قوي و منطقي دارند كه اكنون قدم‌هايي براي آن برداشته شده‌است و براي رسيدن به اهداف اقتصادي مورد نظر و عادي‌سازي روابط تجاري- اقتصادي لازم است كه اين ديپلماسي در بالاترين حد خود ادامه داشته باشد تا از اين راه بتوانيم ديگر كشورها و مبادلات تجاري‌شان با ايران را به امري عادي تبديل كنيم.»
آمار مطالب
آمار کاربران
آمار بازدید